از پیشگیری تا درمان یبوست

در این مطلب به بررسي یبوست، عوامل ایجاد كننده و كارهایی كه برای پیشگیری و جلوگيری از يبوست مي توانیم انجام دهيم و همچنین راه ها و روش هایی جهت درمان یبوست را ارائه می کنیم...

یبوست يكی از موضوعاتی است كه بیشتر افراد در مورد آن نمی توانند به راحتی صحبت كنند. اگر شما هم از یبوست رنج می برید به خوبی آگاه هستید كه مشكلي است كه مي تواند دردآور باشد و برای مدتی طولانی شما را درگیر خود نماید. تقريبا تمام افراد در طول زندگی خود یبوست را تجربه می كنند. مطالعات نشان می دهد كه مشكل يیوست در زنان و افراد مسن بيشتر رایج است و حدود ٢ درصد افراد در جامعه با آن درگير هستند.

یبوست چیست؟
يبوست وقتي اتفاق مي افتد كه حركات روده كند تر از حد نرمال و يا كمتر از از مقدار طبيعي خود شود. تعداد دفعات طبيعي دفع از يك فرد به فرد ديگر متفاوت است، براي برخي افراد ٣ بار دفع در طول روز و براي برخي ديگر ٢ بار، ١ بار درروز و بعضي ٣ بار در طول يك هفته است ، نداشتن دفع بيشتر از ٣ روز يبوست به شمار رفته و موجب سفت شدن مدفوع و لذا سخت تر شدن عمل دفع مي گردد.

چه عواملی سبب ایجاد یبوست می شوند؟
زندگي مدرن و شهري امروزي شايد مهمترين عامل بروز يبوست باشد. عدم خوردن فيبر كافي، نوشيدن مايعات در حد نياز،عدم داشتن تحرك كافي ، اجتناب از رفتن به دستشويي در وقت نياز همگي مي توانند از عوامل موثر در بروز يبوست باشند.
يبوست ناگهاني و شديد مي توانند به علت هاي جدي تري مانند سرطان روده بزرگ، سندرم روده تحريك پذير ،بيماري ديابت،بيماري ام اس، بيماري پاركينسون و يا كم كاري غده تيروئيد ارتباط پيدا كنند.

برخي كودكان در هنگام سن ورود به مدرسه دچار مشكل يبوست مي شوند به علت اين كه خجالت مي كشند در مدرسه به دستشويي بروند. هم چنين افراد مسن و افرادي كه از داروهايي مانند قرصهاي آهن،مورفين و ضد دردهاي مخدر دار،داروهاي إدرار اور،داروهاي ضد فشار خون بالا، برخي از داروهاي ضد افسردگي استفاده مي كنند امكان دارد دچار يبوست شوند.

راههای كمك كننده به برطرف شدن يبوست
خوردن آلو:
اين ميوه خوشمزه به عنوان بهترين داروي طبيعي براي برطرف شدن يبوست در افراد شناخته شده است. آلو سرشار از فيبر بوده و هم چنين حاوي سوربيتول كه يك درمان براي بهبود و يا برطرف كردن يبوست است مي باشد. آلو هم چنين موجب پايين آمدن كلسترول مي شود.

ورزش و فعاليت بدنی :
عدم تحرك و ورزش مي تواند منجر به يبوست شود. ورزش كردن هم چنين سبب كاهش استرس مي شود كه خود مي تواند يكي از عوامل بوجود آورنده يبوست باشد.بين وعده غذايي و ورزش حداقل يك ساعت فاصله بيندازيد تا بدن فرصت هضم غذا را داشته باشد.١٥-٢٠ دقيقه پياده روي سه بار در هفته مي تواند در كاهش يبوست موثر باشد.

نوشیدن آب و مایعات به حد كافی:
خوردن آب و ديگر مايعات در حد كافي موجب مي شود كه از بي آبي بدن جلوگيري شود، بي آبي مي تواند يكي از علل بروز يبوست باشد. مايعات و آب كافي مي تواند از بروز يبوست جلوگيري نمايد.

استفاده از داروهای مسهل:
استفاده از اين داروها موجب برطرف شدن موقت يبوست مي شود اما به عنوان يك راه حل دائمي و موثر و بدون تجويز پزشك نمي توان از آنها استفاده نمود.
يكسري داروها به عنوان “stool softener “در بازار وجود دارند كه براي يبوست به كار گرفته مي شوند. اين گروه از داروها به مدفوع اجازه مي دهند كه آب بيشتري از روده بگيرد و از سخت شدن مدفوع جلوگيري مي كنند و در نتيجه مدفوع  راحت تر و سريعتر از بدن خارج مي شود. اين گروه داروها هم بايد با تجويز پزشك و براي كوتاه مدت مورد استفاده قرار گيرند.

آيا درست است كه كافئین و قهوه می توانند به رفع يبوست كمك كنند؟
اين كه كافئين موجود در قهوه ، چاي و نوشابه ها مي توانند موجب افزايش حركات دستگاه گوارش شوند صحيح است اما مشكل اينجاست كه كافئين  ادرار آور بوده و موجب افزايش دفع آب بدن مي شود و به همين خاطر در افرادي كه دچار يبوست هستند مصرف آن بهتر است محدود شود تا از يبوست بيشتر جلوگيري شود.

آيا داشتن مدفوع خونی طبیعی است؟
داشتن مدفوع خوني هميشه خطرناك نيست اما هميشه بايد توسط پزشك بررسيهای كافي انجام شود.
ديدن خون روشن معمولا مي تواند به علت هموروييد و يا فيشر باشد، اما بيماريهاي التهابي روده ، پوليپها و سرطان هم مي تواند علت ديدن خون روشن در مدفوع باشد. مدفوع سياه معمولا نشانه خونريزي در قسمتهاي بالاتر دستگاه گوارش مي باشد. به همين دليل ديدن خون در مدفوع حتما بايد جدي گرفته شود و مراجعه به پزشك ضروري است.