بیماری هاشیموتو چیست؟

این بیماری غده تیروئید را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در بیماری هاشیموتو ( تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن)، سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می‌کند. گاهی این التهاب منجر به کاهش فعالیت غده تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) می‌گردد...

پزشک از روی آزمایش عملکرد تیروئید، این بیماری را شناسایی می‌کند. درمان بیماری هاشیموتو با جایگزین کردن هورمون تیروئید انجام می‌گیرد.

علائم بیماری هاشیموتو

این بیماری به کندی پیشرفت می‌کند و موجب تخریب تیروئید و افت سطح هورمون تیروئید در خون می‌گردد. علائم این بیماری همانند بیماری کم کاری تیروئید می‌باشد.

علائم کم کاری تیروئید، بسته به شدت کمبود، متفاوت می‌باشد. در ابتدا علائمی از قبیل خستگی و سستی رخ می‌دهند. اما همچنان که بیماری پیشرفت می‌کند، علائم آشکارتر می‌گردند، از قبیل:

افزایش حساسیت به سرما

یبوست

پوست خشک و رنگ پریده

صورت پف کرده

صدای گرفته

افزایش میزان کلسترول خون

افزایش وزن (اغلب 3 تا 6 کیلو)

درد عضلانی، حساسیت به لمس و خشکی (به خصوص در شانه ها و باسن)

درد و سفتی مفاصل، ورم زانو یا مفاصل کوچک دست و پا

ضعف عضلانی به خصوص در پایین تنه

افزایش میزان خون ریزی عادت ماهیانه یا طولانی شدن آن

افسردگی

فراموشکاری و کند بودن فرایند تفکر

در چه صورت باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر علائم زیر را داشتید، به پزشک مراجعه کنید:

خستگی بدون علت

خشک شدن پوست

صورت رنگ پریده

یبوست

صدای خشن و گرفته

- اگر جراحی تیروئید داشته‌اید و یا توسط ید رادیواکتیو و یا داروهای ضد تیروئید درمان شده‌اید و یا پرتودرمانی سر، گردن و یا بالای قفسه سینه را انجام داده‌اید، باید به صورت دوره‌ای، برای بررسی عملکرد تیروئید خود به پزشک مراجعه کنید.

- اگر کلسترول خونتان بالاست، با پزشک خود مشورت کنید، زیرا ممکن است کم کاری تیروئید، علت آن باشد.

- اگر تحت هورمون درمانی هستید، باید به پزشک خود مراجعه کنید.

- پزشک باید ببیند که دوز دارویی مصرفی شما در طول زمان مناسب می‌باشد و تیروئیدتان به خوبی عمل می‌کند یا نه.

بیماری هاشیموتو در صورت عدم درمان، باعث بزرگی غده تیروئید و بروز گواتر می شود

علل بیماری هاشیموتو

در این بیماری، سیستم ایمنی بدن آنتی بادی‌هایی می‌سازد که غده تیروئید را تخریب می‌کنند.

برخی پزشکان معتقدند ویروس یا باکتری باعث این بیماری می‌شود و برخی دیگر عوامل ژنتیکی را مسبب این بیماری می‌دانند.

این بیماری بیشتر در زنان میانسال شایع است، اما می‌تواند مرد، زن و کودک را در هر سنی گرفتار کند.

عوارض بیماری هاشیموتو

1- گواتر: بزرگ شدن غده تیروئید را گواتر می‌نامند. کم کاری تیروئید یکی از عل ایجاد گواتر می‌باشد. گواتر موجب بروز مشکلاتی در تنفس و بلع غذا می‌گردد.

2- مشکلات قلبی: به علت افزایش مقدار کلسترول بد (LDL)، برخی مشکلات قلبی به وجود می‌آید. کم کاری تیروئید موجب افزایش اندازه قلب و ناتوانی در قلب می‌گردد.

3- مشکلات روانی: ابتدای بیماری هاشیموتو، افسردگی رخ می‌دهد و هرچه زمان بگذرد، این افسردگی بدتر می‌شود. بیماری هاشیموتو، می‌تواند باعث کاهش میل جنسی در زنان و مردان گردد و می‌تواند عملکرد ذهنی را کند کند.

4- نقص نوزاد هنگام تولد: کودکانی که از مادران مبتلا به هاشیموتو متولد می‌شوند، بیشتر در معرض خطر نواقص هنگام تولد می‌باشند. این کودکان، بیشتر در معرض ابتلا به مشکلات فکری و رشد بدنی می‌باشند. ممکن است کودکان متولد شده، لب شکری باشند. اگر می‌خواهید باردار شوید، حتما آزمایش تیروئید را انجام دهید.

تشخیص بیماری هاشیموتو

تشخیص این بیماری بستگی به جواب آزمایش خون و هورمون تیروئید و هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) دارد. این آزمایشات شامل:

آزمایش هورمونی: توسط آزمایش خون می‌توان به مقدار هورمون غده تیروئید و غده هیپوفیز پی برد. اگر تیروئید کم کار باشد، مقدار هورمون تیروئید کم و مقدار هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) زیاد خواهد بود. دلیل افزایش مقدار TSH (توسط غده هیپوفیز ساخته می‌شود) این است که غده هیپوفیز، غده تیروئید را برای تولید هورمون بیشتر تحریک می‌کند.

آزمایش آنتی بادی: بیماری هاشیموتو از آنجا که آنتی بادی‌های غیرطبیعی را می‌سازد، یک بیماری خود ایمنی می‌باشد. آزمایش خون، آنتی بادی‌های ضد تیروئید پراکسیداز (یک آنزیم) را نشان می‌دهد. این آنزیم در غده تیروئید می‌باشد و نقش مهمی در تولید هورمون‌های تیروئید بر عهده دارد.

درمان بیماری هاشیموتو

هورمون درمانی: اگر این بیماری موجب کمبود هورمون تیروئید گردد، از این روش استفاده می‌کنند. استفاده روزانه از لووتیروکسین مفید می‌باشد. لووتیروکسین بسیار شبیه هورمون تیروکسین مترشحه از غده تیروئید می‌باشد. به علت آن که، مقدار لووتیروکسین تجویزی ممکن است تغییر یابد، لذا بیمار باید هر 6 تا 12 ماه به پزشک مراجعه کند تا میزان TSH را در خون اندازه گیری کند.

زیادی لووتیروکسین، باعث کاهش توده استخوانی و پوکی استخوان و آریتمی قلبی می‌شود.

داروها و مکمل ها

برخی داروها، مکمل‌ها و غذاها، بر جذب لووتیروکسین اثر دارند. اگر زیاد از فراورده‌های سویا استفاده می‌کنید و یا رژیم‌های غنی از فیبر دارید و یا یکی از داروهای زیر را مصرف می‌کنید، حتما با پزشک خود مشورت کنید:

مکمل آهن

کلستیرامین (دارویی برای پایین آوردن کلسترول خون)

هیدروکسید آلومینیوم (داروی ضد اسید معده)

سدیم پلی استیرن سولفانات (برای جلوگیری از افزایش مقدار پتاسیم خون)

سوکرافیت (داروی اولسر یا زخم)

مکمل کلسیم

داروهای گیاهی

- ریشه جین سینگ هندی ( Ashwagandha. به مقدار 500 تا 1000 میلی گرم در روز

- نصف قاشق چایخوری تنتور، 2 تا 3 بار در روز

- تخم کتان، 1000 میلی گرم در روز

- علف هرز دریایی به تعادل عملکرد تیروئید کمک می‌کند.

- خارپنبه برای کاهش علائم تیروئید، 200 تا 300 میلی گرم در روز

- گیاه Avena (جوی سبز)

- مر (Myrrh): نوعی صمغ است که تیروئید را تحریک می‌کند و برای درمان بیماری تیروئید کاربرد دارد.

- عصاره برگ زیتون

-گیاه سیج: یک گیاه معطر با برگ‌های سبز مایل به خاکستری می‌باشد که به عنوان گیاه پخت و پز معروف است. 40 تا 60 میلی گرم در روز از این گیاه درمان برای بیماری هاشیموتو استفاده کنید.

توجه:برای جلوگیری از بروز عوارض ناخواسته، این گیاهان دارویی را تحت نظر پزشک متخصص مصرف کنید.